25 Nisan 2008 Cuma

İşçinin Emekçinin bayramı...



Dünya üzerinde en önemli sembol günlerden biridir 1 mayıs. İşçi bayramı, labour day, may day... İşçilerin ilk defa organize olup ücret kaybı olmadan 8 saatlik çalışma süresi için giriştikleri eylemi temel alır ve Türkiye'de de işçi bayramı olarka kutlanır. Ne gariptir ki, dünyanın bir çok ülkesinde en kalabalık meydanlar doldurulurken Türkiye'de taksim meydanında yıllardır miting yapılamıyor. 1 Mayıs 1977 de gerçekleşen ve tarihe kanlı 1 mayıs olarka da geçen günden sonra elbet. Bu konuya başka bir postta ayrıntılı olarka değineceğim. Bu postun amacı 1 mayıs işçi bayramının tarihi merkezli.

21 Nisan 1856 da avustralya da işçiler, çalışma saatlerinin sekiz saate indirilmesi ve "insan" gibi yaşama hakları temelinde çalışmayı bırakma eylemine giriştiler ve Melbourne üniversitesinden parlemento binasına kadar bir yürüyüş gerçekleştirdiler. Bu protesto girişimi başarıya ulatı ve bu işçiler tarihe, maaşların aynı kalıp çalışma saatlerinin sekiz saat olması için harekete geçen ilk organize işçiler olarka geçtiler.

bundan otuz yıl sonra Amerika işçi sendikaları konfederasyonu, işçileri organize etti ve kendi çevresinde toplayarak işçiler,günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar. Chicago 1 Mayıs 1886 da yarım milyon işçiye ev sahipliği yaptı. Kentucky de binlerce siyah ve beyaz işçi yanyana yürüyerek ulusal parka girdiler. Bu eylemlersonraki günlerde de tüm süratiyle devam etti ve hızla yayıldı. İşçilerin çoğu 3 Mayıs'ta sokaklara çıktılar. McCormick'e ait fabrikadan atılan ve grevde olan işçiler de miting yaptılar. Miting sona ermek üzereyken McCormick fabrika düdüğünü çalarak, içerdeki grev kırıcıları dışarı çıkarttı. Grev kırıcıları protesto etmek için bir grup işçi fabrikaya yöneldi. İşçilere ateş eden polis, 4 işçinin ölmesine, onlarcasının yaralanmasına neden oldu.


Bu saldırıyı protesto etmek için 4 Mayıs'ta Haymarket Alanı'nda miting düzenlendi. Miting tam dağılırken, kürsünün önüne, nereden geldiği belli olmayan bir bomba atıldı. Hemen polisin önünde patlayan bomba nedeniyle 7 polis öldü, 69'u ise yaralandı. Yüzlerce işçi asılsız ithamlarla tutuklandı. Tutuklanan işçilerden sekizi yargılanmak üzere seçildi: Albert R. Parsons, August Spies, Samuel J. Fielden, Michael Schwab, Adolph Fischer, George Engel, Louis Lingg ve Oscar Neebe.

Ayrıntılı bilgiler için şu makaleye göz gezdirilebilir

Peki Türkiye'de işçi bayramı nasıl gelişti? OOsmanlı dönemlerinde en eniş işçi örgütlenmesinin olduğu yer Selanik idi. Nitekim ilk kez 1911 de Selanik teki pamuk, tütün ve liman işçileri ilk kez 1 mayıs ı kutladılar. bundan bir yıl sonra 1 mayıs istanbul da ilk kez kutlandı. 1923 te 1 mayıs yasal olarka işçi bayramı kabul edildi. fakat iki yıl sonra çıkan takrir i sukun yasası ile yasaklandı ve bu yasak çok uzun müddet devam etti. 1935 te 1 mayıs bahar ve çiçek bayramı adını aldı ve tatil günü ilan edildi. 1976 yılında disk in önderliğinde çok geniş katılımlı 1 mayıs taksim de kutlandı. bundna bir yıl sonra ise tarihteki en geniş katlımlı 1 mayıs yine taksim de kutlandı fakat bu gösteri esnasında göstericilerin üzerine ateş açıldı. 34 kişi hayatını kaybetti ve bu gösteriler taihe kanlı 1 mayıs olarka geçti. daha sonra uzun yıllar geniş katılımlı 1 mayıs gösterisi olamadı. 1996 yılında yasaklı olan taksim meydanı yerine kadıköyde düzenlenen mitinge 150.000 kişi katıldı. daha ilk dakikalarda polisin silahsız gösterilere ateş açması ile 3 kişi hayatını kaybetti ve büyük bir kitlesel isyan başgösterdi. bu olaydan sonra kadıköy de 10 yıl boyunca 1 mayıs gösterilerine kapalı kalacaktı.bu gösteriler sonrası haberlerde gösterilern, bir sivil polisin göstericiler tarafındna şiddetli biçimde dövülmesi ve aynı anda başka bir polisin eğlenerek seyrettiği bir linç girişimi hafızalara kazındı. geçen yıl kanlı 1 mayıs ın 30. yılında 1 mayıs ı taksimde kutlamak isteyen ve böylece otuz yıl öncesini de anmak isteyen bir gruba polis tarafından biber gazı, gaz bombası kullanıldı ve 30 dan fazla kişi yaralandı. muammer güler bu yıl da taksim meydanında "herkes için sosyal adalet, bagımsızlık, demokrasi, özgürlük, eşitlik, barış" demek siteyenleri biber gazı ile karşılayacaklarını söyledi....

Hiç yorum yok: